کد مطلب:3768 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

آيا ايجاد يك فضاي باز فرهنگي براي تبادل همه انواع فرهنگها در كشور ما امكانپذير است يا نه؟

اگر امكانپذير است آيا كاري در اين زمينه انجام ميشود؟

شكي نيست در جامعهاي كه افراد آن داراي فرهنگ سالمي باشند، هر نوع آزادي معقول نه تنها ضرر ندارد بلكه به سود آن جامعه است، شهيد مطهري در كتاب پيرامون انقلاب اسلامي مينويسند: هر كس ميبايد فكر و بيان و قلمش آزاد باشد و تنها در چنين صورتي است كه انقلاب اسلامي ما راه صحيح پيروزي را ادامه خواهد داد، اتفاقاً تجربههاي گذشته نشان داده است كه هر وقت جامعه از يك نوع آزادي فكري برخوردار بوده است اين امر به ضرر اسلام تمام نشده، بلكه در نهايت بسود اسلام بوده است، اگر در جامعة ما محيط آزاد برخورد آراء و عقايد بوجود بيايد، بطوري كه صاحبان افكار مختلف بتواند حرفهايشان را مطرح كنند و ما هم در مقابل، آراء و نظريات خودمان را مطرح كنيم، تنها در چنين زمينة سالمي خواهد بود كه اسلام هر چه بيشتر رشد ميكند- البته همانطور كه توضيح داديم برخورد عقايد غير از اغوا و اغفال است، اغوا و اغفال يعني كاري توأم با دروغ- توأم با تبليغات نادرست انجام دادن- بنابراين اصل اينكه فرهنگهاي مختلف مطرح شود نه تنها ايرادي ندارد بلكه اگر با رعايت حدود جامعه باشد باعث رشد و ترقي هم خواهد بود.

البته در چنين فرضي بايد فرهنگ ملي و ديني جامعه را تقويت نمود و آنرا براي همة افراد جامعه تبيين كرد، كه اين همان تبادل فرهنگي است، يعني در عين حفظ هويت ديني و ملي خود، بتوانيم عناصر مثبت فرهنگي ديگران را در جهت تحول و سازندگي كشور گزينش و متقابلاً تجارب و مهارتهاي سازنده خود را به منظور هدايت و اصلاح ساختار توسعه به ديگر كشورها منتقل كنيم، البته تبادل فرهنگي نبايد به معناي سلطة فرهنگ ديگر كشورها بر فرهنگ ديني و ملي ما معني شود كه مسلّم منفي است و رهبر انقلاب هم تصريح دارند كه نفي غرب بمعناي نفي سلطة غرب است، هر نوع سلطهاي باشد حتي سلطة فرهنگي، بنابراين در جامعة ما تبادل فرهنگها امكان دارد، البته بايد دقت كرد كه زمينة سلطة ديگران فراهم نشود، و اما آيا كاري در اين زمينه شده يا خير؟ بايد گفت: امروز فكرها و نظريات متفاوت در جامعه كم و بيش مطرح است و تا در مسير تقابل با اهداف ديني و ملي ما قرار نگرفته باشند فضاي تلاش و فعاليت براي آنها باز است. در انتها بايد به نكتهاي مهم توجه داشت و آن نقش تربيتي فرهنگهاي بيگانه در كودكان، نوجوانان و بطور كلي قشري از جامعه كه به ديدة نقّادي و تحليل نمينگرند ميباشد. و اساساً تكرار و شيوع فرهنگ غير اسلامي تحت عنواني مخالف اهداف تربيتي اسلام عزيز ميباشد زيرا سالمسازي فضاي جامعه و حاكميت روح ايمان و تقوا و شعائر اسلامي از ضروريات نياز تربيتي فرزندانمان و ساير قشرهاي آسيب پذير است. از اينرو آزادي فرهنگي به معناي تنوع فرهنگهاي رايج اسلامي و غير اسلامي در جامعه امري مطلوب شمرده نميشود و اين غير از آزادي در بيان و انديشه است كه آنهم نبايد بطور نامحدود و بيحساب موجب تخريب و تضعيف عقايد و ايمان مردم باشد و به نظر ميرسد در جامعه اسلامي شكل مطلوب بيان عقايد غير اسلامي همان محيط كلاسهاي درس با حضور مربي نيز و محيطهاي علمي ديگر به همراه تحليلهاي مناسب آن است، تا از تأثيرات نامطلوب آن جلوگيري شود.

بنابراين آنچه برخي به عنوان آزادي در جامعه اسلامي مطرح ميكنند بدون محدوديتهاي ذكر شده جز به تخريب ايمان و باور ديني مردم و ايجاد بيبندوباري نميانجامد و توهم مقاوم شدن در معارضة فرهنگها و رويارويي افكار و انديشهها به شكلي كه اكنون مطرح است جنبة اسلامي نداشته و نبايد ترويج شود.